HİZAN TARİHİ
Hizan'ın yazılı tarih öncesi oldukça karanlıktır. Yöre M. Ö. 2000 yıllarında Anadolu Hititlerinin egemenliğine girmiştir. Yine M. Ö. 1400 yıllarına ait Asur' kılardan kalma harabe kalıntılarına rastlanmaktadır. M. Ö. 1400 yıllarına ait Hizan'ın Gayda Köyüne bağlı Kayalar mezrasındaki bir sur harabesi ile han ve hamam Hizan'ın ilk olarak Asurlular tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Hizan, M. Ö. 1000 yıllarından sonra Urartuların egemenliğine girmiştir. Yöre daha sonra sırasıyla Pers, Makedonya, Part, Roma ve Bizans devletlerinin egemenliğine girmiştir.
Hizan ve çevresi 7. Yüz yıldan itibaren dört asır boyunca Arapların (Abbasiler ve Emeviler) egemenliğinde kalmıştır. Malazgirt Zaferinden sora Hizan ve çevresine Selçuklu Beyliklerinden Dilmaçoğulları yerleşmişlerdir. Dilmaçoğullarının merkezi Nevs-i Hizan (Kayalar)'dır. Yöre daha sonra sırasıyla sökmenler Beyliği ve Eyyubiler Devletinin egemenliğine girmiştir.
Hizan 1514 yılında Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Seferi sonucu Osmanlı Devletinin egemenliğine girmiştir. Bu tarihten sonra Azerbaycan'dan gelen Murtaza Bey bir beylik kurarak kendi gücü nisbetinde bağımsız yaşamaya çalışmıştır. Bu dönemde Hizan, Erzent olarak bilinmekte idi. Murtaza Beyin ölümünden sonra yerine oğlu Abdal Bey geçmiştir. Abdal Bey' den sonra Beyliğin başına Mir Şerafettin geçmiştir. Mir Şerafettin'in Hizan'da iki köşk yaptırdığı söylenmektedir. Bu köşklerden en önemlisi Giri Serginci diye anılan şimdiki Serin Tepede kurulmuş olup, 336 odadan ibarettir. Ayrıca Mir Şerafettin'in her gece odalarından birinde olduğu nakledilmektedir. Bu Beyliğin yönetimi 19. Yüz yılın ikinci yarısına kadar devam etmiştir.
Hizan, 19. Yüz yılın ikinci yarısında Erzurum vilayetinin Muş sancağına bağlı Bitlis nahiyesinin bir köyü idi. Hizan 1913 yılında Rus işgaline uğramıştır. Bu işgal sırasında Rusların desteğini alan Ermeniler bir çok insanımızı katletmişlerdir. Ermenilerin baskıları sonucu Hizan halkı Şirvan ve çevresine göç etmişlerdir. 1914 yılında Rusların çekilmesi ile Hizan halkı kendi yerlerine dönmüşlerdir.
Hizan, 1919 yılında ilçe yapılarak Bitlis iline bağlanmıştır. 1929 yılında bucak haline getirilen Hizan; 1936'da Muş iline bağlanmış daha sonra 2881 sayılı kanunla tekrar ilçe yapılarak Bitlis iline bağlanmıştır.
Hizan isminin ne şekilde verildiği bilinmemektedir. Ancak, 19. Yüz yıla kadar ismi Erzent olarak bilinen Gayda köyünün Kayalar mezrası, 19.yüz yıldan sonra Nevs-i Hizan olarak değiştiği bilinmektedir. Karasu, ilçe merkezi olduktan sonra Hizan adını almıştır.